Öğretmen Adaylarının Matematik Kavramına Yönelik Algıları: Bir Metafor Analizi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15974693Anahtar Kelimeler:
Matematik, Öğretmen eğitimi, MetaforÖzet
Bu araştırma, öğretmen adaylarının “matematik” kavramını nasıl algıladıklarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmaya yedi farklı öğretmenlik programından toplam 286 kişi katılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımına dayalı fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Çalışmada veriler, öğretmen adaylarından “Matematik……gibidir. Çünkü……” ifadesini tamamlamaları istenerek toplanmıştır. Veriler toplandıktan sonra metafor cümleleri bütüncül bir yaklaşım kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre en sık tekrarlanan metafor “hayat” metaforu olmuştur. “Hayat” metaforundan sonra en çok tekrar eden metaforlar ise “su” ve “bulmaca” olmuştur. Öğretmen adaylarının ürettiği metaforlar toplam 10 kategori altında toplanmıştır. En çok öne çıkan kategori “pozitif veya negatif duygular” kategorisidir. İngilizce, okul öncesi, özel eğitim ve sınıf öğretmeni adaylarının metaforları baskın bir şekilde “pozitif veya negatif duygular” kategorisi ile ilişkilendirilmiştir. Matematik öğretmeni adayları “birikimli, değişen ve gelişen” kategorisinde, ilköğretim matematik öğretmeni adayları” günlük hayatta ihtiyaç duyulan bir alan” kategorisinde ve fen bilgisi öğretmeni adayları ise “çok boyutlu bir alan” kategorisinde yoğunluk göstermektedirler. Benzer çalışmaların farklı üniversitelerdeki öğretmen adayları ile yürütülerek kurumlar arası matematik algılarının karşılaştırılması sağlanabilir.
Referanslar
Aydın, E., & Sulak, S. E. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının "değer" kavramına yönelik metafor algıları. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 482-500.
Ayyıldız, T. (2016). Üniversite öğrencilerinin dans kavramına yönelik metaforik algılarının analizi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 13-26.
Baki, A. (2020). Matematiği Öğretme Bilgisi (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Bıyıklı, C., Başbay, M., & Başbay, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin bilim kavramına ilişkin metaforları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 414-437.
Can, A. A. (2021). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin matematik problemi çözmeye ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 103-118.
Çalışıcı, H., & Sümen, Ö. Ö. (2019). Matematik öğretmen adaylarının matematiğe yönelik algıları: bir metafor çalışması. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 6(3), 108-123.
Çapar, M. C., & Ceylan, M. (2022). Durum çalışması ve olgubilim desenlerinin karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 295-312.
Demir, C., & Yıldırım, Ö. K. (2019). Türkçede metaforlar ve metaforik anlatımlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 1085-1096.
Demircioğlu, G. (2023). Öğretmen adaylarının iletişim kavramına yönelik algıları: Bir metafor analizi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 13(1), 64-96.
Demirkol, N., & Ergin, D. Y. (2017). Matematik öğretmen adaylarının matematik ve matematik öğretmenliği metaforik algılar. Dimitrov, Nikoloski and Yılmaz (Eds.) IV. International Balkan and Near Eastern Social Science Congres Series – Russe / Bulgaristan bildiriler kitabı içinde (s.713-751).
Doğan, Y. (2017). Ortaokul öğrencilerinin çevre kavramına ilişkin sezgisel algıları: bir metafor analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 721-740.
Elalmış, S., Demirkıran, F., & Doğan, E. E. (2023). Matematik dersine yönelik tutum ile başarı arasındaki ilişki: Bir TİMSS çalışması. Edebiyat Dilbilim Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 147-157.
Ersan, O., & Aktan, D. Ç. (2024). Öğrencilerin sosyoekonomik durumu, içsel motivasyonu ve okulun başarıya verdiği önemin öğrencilerin matematik başarılarına etkisi. Yaşadıkça Eğitim, 38(1), 152-170.
Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin "öğretmen" kavramına ilişkin metaforik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1-15.
Filiz, S. B. (2018). Pedagojik formasyon öğrencilerinin matematik kavramına ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(15), 251-269.
Güler, G., Akgün, L., Öçal, M. F., & Doruk, M. (2012). Matematik öğretmen adaylarının matematik kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-29.
Güner, N. (2013). Öğretmen adaylarının matematik hakkında oluşturdukları metaforlar. Education Sciences, 8(4), 428-440.
Güneş, A., & Fırat, M. (2016). Açık ve uzaktan öğrenmede metafor analizi araştırmaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 2(3), 115-129.
Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
Habacı, Ş. D., & Çetin, İ. (2023). Lise öğrencilerinin sonsuzluk kavramına ilişkin metaforları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 1108-1161.
Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş., & Dalgıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: Metafor Analizi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 1(1), 97-121.
Karakuş, N., & Karacaoğlu, M. Ö. (2021). Uzaktan eğitime yakından bakış: bir metafor çalışması. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö10), 44-62.
Polat, M., Polat, H., Saldüz, İ., Polat, İ., Polat, M., Öter, D. K., & Kılıç, B. (2022). Lisansüstü öğrencilerin lisansüstü eğitime ilişkin görüşleri. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 8(1), 42-57.
Saatçioğlu, F. M. (2023). Örtük profil analizi ile öğrencilerin matematik tutum profillerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(3), 1623-1643.
Saban, A., Kocbeker, B., N., & Saban, A. (2007). Prospective teachers' conceptions of teaching and learning revealed through metaphor analysis. Learning and Instruction, 17(2), 123-139 https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2007.01.003
Sarı, C., Kılıç, A. F., Güven, S., & Yaşar, H. B. (2020). Üniversite öğrencilerinin kültürel miras kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incilenmesi. International Journal of Current Approaches in Language, Education and Social Sciences, 2(1), 334-353.
Saylık, A., Saylık, N., & Sağlam, A. (2021). Eğitimcilerin gözünden Türk eğitim sistemi: Bir Metafor Çalışması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 522-546.
Şad, S. N. (2023). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin "yeni nesil soru" kavramına ilişkin algılarının metafor yoluyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 378-399.
Şahan, K. (2017). Metafor ne değildir? Kesit Akademi Dergisi, 8, 166-176.
Şahin, S. M., & Baki, A. (2013). Matematik gücünün değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 195-215.
Taşkın, N., Dağaynası, S., & Ayaz, M. (2024). Erken matematik inanç ve güven ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanma çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 446-459.
Uçar, Z. T., Pişkin, M., Akkaş, E. N., & Taşçı, D. (2010). İlköğretim öğrencilerinin matematik, matematik öğretmenleri ve matematikçiler hakkındaki inançları. Eğitim ve Bilim, 35(155), 132-144.
Ünsal, S., Korkmaz, F., & Çetin, A. (2016). Lise öğrencilerinin "felsefe" kavramına yönelik metafor algılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 1047-1064.
Yapıcıoğlu, A. E., & Korkmaz, N. (2019). Öğretmen adaylarının fen ve matematiğe yönelik algılarının belirlenmesi: metafor çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 400-420.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Gökhan DEMİRCİOĞLU, Eda Nur ÖZTÜRK, İrem Naz BEKTAŞ
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
